آیا فروش ملکى که در رهن بانک است امکان پذیر است

فروش ملکى که در رهن بانک است به چه صورت است

فروش ملکی که در رهن بانک است اما مالک با حـفـظ حقوق مرتهن آن را فـروخته باشد آیا خریدار مى‌تواند با پرداخت بدهى مالک از بانک تقاضاى فک رهن کند؟

فروش ملکی که در رهن بانک است طبق قانون

با توجه به این که طبق ماده ۷۹۳ قانون مدنی و رأی وحدت رویه ۶۲۰ هیات عمومی دیوان عالی کشور معاملات ملک نسبت به مال مرهون در صورتی که نافی حق مرتهن نباشد نافـذ است و بر اساس ماده ۳۶۲ قانون مدنی خریدار قائم مقام قانونی فـروشنده تلقی می‌شود.

 همچنین ماده ۲۶۷ قانون مدنی ایـفـاء دین از جانب غیر مدیون را هم جایز شمرده است، لذا در فـرض استعلام خریدار پس از پرداخت بدهی مدیون به بانک می‌تواند تقاضای فـک رهن نماید و مباشرت راهن شرط نیست.

حقوق مرتهن

حق مرتهن(بانک) بر عین مرهونه یک حق عینی است و یکی از نتایج عینی بودن حق این است که در برابر اشخاص ثالث قابل احترام و استناد است و اعتبار و دامنه نفوذ آن محدود به راهن و مرتهن نیست و مرتهن درباره استیفای طلبش از مورد رهن، حق تعقیب دارد و می‌تواند این حق را در برابر خریدار یا دیگر افراد اعمال کند و چون حق عینی مرتهن پیش از انتقال به نفع او به وجود آمده مالک و خریدار نمی‌توانند به تراضی آن را از بین ببرند و مالک نمی‌تواند بیش از آنچه را که دارد به اشخاص ثالث منتقل کند. از طرفی برابر رأی وحدت رویه شماره ۶۲۰ هیأت عمومی دیوان عالی کشور، معاملات مالک نسبت به مال مرهون در صورتی که منافی حق مرتهن باشد، نافذ نخواهد بود، اعم از این که معامله راهن به صورت بالفعل منافی حق راهن باشد یا بالقوه.

عقد رهن

با توجه به ماده ۷۹۳ قانون مدنی و متون فقهی در خصوص عقد رهن چنین استنباط می‌شود که رهن موجب خروج عین مرهونه از مالکیت راهن نمی‌شود و صرفا برای مرتهن نسبت به مال مرهونه حق عینی و حق تقدم ایجاد می‌کند که می‌تواند از محل فروش مال مرهونه، طلب خود را استیفا کند. 
توضیح آن که گرچه در عقد رهن از اختیارات مالک برای تصرف در عین مرهونه کاسته می‌شود، ولی حق مالکیت او از بین نمی‌رود و راهن همچنان مالک عین مرهون است و به تبع این حق، منافع مورد رهن از آن اوست. گرچه در نافذ نبودن تصرف ناقل مالکیت مانند بیع، بین علمای حقوق کمتر اختلاف وجود دارد، اما همگی بر وجود مالکیت راهن نسبت به عین مرهونه متفق‌القول هستند. بنا براین عده‌ای معتقدند که از حیث حقوقی، اگر راهن(مالک) با حفظ حقوق مرتهن(بانک) مال مرهونه را انتقال دهد عقد نافذ است، زیرا با حقوق مرتهن تعارضی ندارد، ولی هرگاه انتقال بدون قید مذکور صورت گیرد، غیرنافذ است.

جمع بندی:

طبق قانون , فروش ملک در رهن با اطلاع و حفظ حقوق (مرتهن )بانک بدون اشکال است.