هر خانه‌ای ممکن است نیاز به تعمیر پیدا کند ولی اگر مستاجر باشید همیشه این سوال برایتان پیش می‌آید که هزینه این تعمیرات با چه کسی است؟ صاحبخانه یا مستاجر؟ اینکه کدام هزینه‌ها را مستأجر و کدامیک را موجر باید بپردازد؟ مسئله و پرسش مهمی است که بسیاری از مستاجرین و صاحبخانه ها درگیر آن هستند و در بسیاری از موارد دچار اختلاف های اساسی می شوند. ما در نوشتار به این مسئله مهم خواهیم پرداخت.
قدیم‌ها به اجاره‌نشین می‌گفتند خوش‌نشین. البته در روزگار ما تنها نام خوش‌نشین برای اجاره‌نشین باقی مانده و آسایش و آرامش چندانی برایش باقی نمانده است. آمارهای رسمی‌ای که از سوی وزارت راه و شهرسازی ارائه می‌شود نشان می‌دهد که تقریبا یک چهارم جمعیت کشور ما در خانه‌های استیجاری زندگی می‌کنند. این وزارتخانه اعلام کرده که حدود ۵میلیون و ۳۰۰هزار خانوار ایرانی مستأجر هستند که تقریبا نیمی از آنها را هم اقشار کم‌درآمد تشکیل می‌دهند.با توجه به افزایش اجاره نشینی، آشنایی با قوانین اجاره نشینی از اهمیت بالایی برخوردار است.
مطابق قانون مشاورین املاک کشوری، پرداخت هزینه‌های آب، برق، گاز و تلفن مربوط به همان واحد به‌عهده مستأجر است. همچنین پرداخت هزینه تعمیر و سرویس آسانسور به‌صورت جزئی و هزینه شارژ ساختمان نیز با مستأجر خواهد بود. جبران هر نوع خرابی‌ای که مسبب آن مستأجر باشد، (مثلا یک لامپ بسوزد یا یک شیشه بشکند)، رفع مشکل فاضلاب پس از چند‌ماه اقامت مستأجر در محل و همینطور پرداخت عوارض سالانه پسماند شهرداری به‌عهده مستاجر است. در مقابل، هزینه تعمیرات عمده آسانسور یا دیگر نقاط خانه، هزینه رفع مشکل فاضلاب در بدو ورود مستأجر به محل و هزینه عوارض نوسازی شهرداری نیز به‌عهده صاحبخانه خواهد بود. همچنین تعمیرات ترکیدگی لوله یا مشکلاتی از این دست نیز را صاحبخانه باید بپردازد و مسئولیتی به‌عهده مستأجر نیست. به موجب ماده ۴۸۶ قانون مدنی، «تعمیرات و کلیه مخارجی که در عین مستأجره برای امکان انتفاع از آن لازم است به عهده مالک است مگر آنکه شرط خلاف شده یا عرف بلد بر خلاف آن جاری باشد و همچنین است آلات و ادواتی که برای امکان انتفاع از عین مستأجره لازم می‌باشد».
همچنین مطابق قانون موجر و مستاجر: «در صورتی که در ملک اجاره داده شده عیبی به وجود آید قانون مدنی پرداخت هزینه های تعمیرات را به دو قسمت تقسیم کرده است که شامل تعمیرات جزیی یا فرعی و تعمیرات کلی یا اساسی می شود. هزینه تعمیرات جزئی یا فرعی به عهده مستاجر است و هزینه تعمیرات کلی و اساسی به عهده موجر است. تشخیص هزینه های جزئی یا فرعی از هزینه های کلی و اساسی، تابع عرف است؛ بنابراین با در نظر گرفتن مکان و زمان قابل تشخیص است. به عنوان مثال هزینه های مرتبط با سرویس سالیانه شوفاژ و تعمیرات جزیی آن به عهده مستاجر است و هزینه های مرتبط با مشکلات جدی در موتورخانه قطعا بر عهده مالک قرار دارد.»
همچنین توجه داشته باشید که مستأجر در صورتی می‌تواند هزینه تعمیرات و تغییرات انجام شده در مورد اجاره را از موجر مطالبه کند که این تعمیرات با اجازه موجر انجام شده باشد. بنابراین قبل از هر اقدامی برای تعمیر باید با صاحبخانه تماس بگیرید. صاحب خانه موظف است که در زمان مشخص به شما پاسخ دهد. با مالک درباره فوریت تعمیرات صحبت کنید و سعی کنید برای زودتر تعمیر شدن خرابی‌ها با او همکاری کنید. امّا اگر مالک در زمان مناسب پاسخگو نبود و به نظر شما این کار غیر منطقی است، می‌توانید برای تعمیرات با هزینه شخصی اقدام کنید اما زمان تماس با صاحب خانه و پاسخی که دریافت کرده اید و دلیل اینکه چرا زمان پاسخگویی طولانی شده را مستند کنید. همچنین تمام فاکتورهای مخارج را نگه داری کنید تا مدرک مستدلی برای ارایه داشته باشید.
